Platen schoonmaken deel 1

Ouderwets:”soppen”

Mijn opstelling.
Mijn opstelling.

Ik koop af en toe 2e hands LP’ s bij een van de kringloop winkels hier in de buurt.  Als ik dan een stapeltje heb van een plaat of 30… 40 haal ik mijn platen wasmachine te voorschijn. Nieuwe LP’s maak ik vaak meteen schoon voordat ik ze draai.  Ook platen uit mijn bestaande collectie, krijgen na een paar jaar weer een “sop beurt”

Mechanisch

Platen draaien, is een mechanisch iets waarbij een naald de groef aftast.  Een vuile plaat of naald geeft allerlei onnodige bijgeluiden. Dat vuil komt via je handen op de plaat en kan van alles zijn. Van normaal huidvet dat aan ieders handen zit, tot opgedroogd bier en chips resten na een feestje.  Bij nieuwe LP’ s vettigheid afkomstig van de matrijs bij het persen.

schonelpdraaien
Mijn Dual 1019 met Denon DL-110 speelt erg mooi, met schone platen.

Vaak zijn LP’ s ook behoorlijk statisch wat allerlei stof aantrekt.  Met een koolstof platen borstel  krijg je de troep er niet af. Soms krijg ik een stapeltje LP’s met van die witte stippen in de groeven (schimmel).  Alleen grondig schoonmaken helpt dan.

“Okki Nokki”

Platen wassen, vind ik een van die klusjes waar je, je even toe moet aanzetten  Maar als ik eenmaal bezig ben, het “zwarte goud” weer mooi schoon is,  vind ik het leuk om te doen. Meestal gebruik ik mijn Okki Nokki platen wasser.  Bij sterk vervuilde platen met schimmels, gebruik ik soms eerst een keer mijn Knosti.  Daar later meer over.

okkinokki
Mijn “Okki Nokki” wie heeft die naam verzonnen 🙂

Schoonmaken begint met voorbereiden

Het begint meestal met de aankoop van vinylcleaner van QS-audio. Dat is verkrijgbaar in 1 en 5 liter flessen. Er zijn ook kleine flesjes concentraat die je met 1 liter gedemineraliseerd water zelf moet mengen.  Maar de kant-en-klare cleaner schijnt toch nóg beter te zijn.

qsvinylreiniger
vinylcleaner van QS-audio

Platen binnen- en buitenhoezen

Oude binnenhoezen zijn vaak vies en stoffig. Die gaan meestal bij het oud papier. Ik vind het ook een beetje  ook zonde van mijn werk om een schone plaat  in zo’ n oude hoes te stoppen.  Mooie binnenhoezen met songteksten etc klop ik goed uit en stop ik als een extraatje los bij de LP. Om de meeste platen zit geen buitenhoes. Die koop ik net als de binnenhoezen nieuw per 100 of meer. Dat is meestal ook voordeliger.

Zo doe ik het

platenschoonstap1
Enig he, zo’ n schort voor. Toch geen overbodige luxe.

Afzuigkap aan op stand 1 en keukenraam open.  Zodat de alcohol damp niet naar je hoofd stijgt 🙂

platenschoonstap2

Stap 2 is flink de plaat besproeien met vinyl cleaner.  Ik gebruik een hoge druk plantenspuit. Waarbij ik zeker niet zuinig ben, met vloeistof.

platenschoonstap3

Stap 3 daarna voorzichtig en goed de vloeistof verdelen totdat een mooie film over de plaat ontstaat.  Je hoeft daarbij, niet heel hard te drukken. Ik laat hierna de plaat 30 seconden rechtsom draaien waarmee de vloeistof goed  diep, in de groef kan wegzakken.

platenschoonstap4

Stap 4 Daarna druk ik de afzuig buis voorzichtig op de plaat en zuig ik de vloeistof weer weg. Meestal is 2 rondjes al genoeg. Onder het draaien haal ik dan de afzuig buis weg.

platenschoonstap5

Stap 5 Hierna gelijk even het label en een eventueel nat randje op de inloop groef droogmaken met zachte keukenrol van Edit of Page i.v.m. eventuele krassen en/of beschadigingen.

platenschoonstap2

Hierna stap 2,3,4 en 5 weer maar dan alles linksom.  En daarna kun je de plaat weer omdraaien.  Ik beschrijf het uitgebreid. Per kant ben je slechts  3..4 minuten bezig als je het goed doet

platendrogen1
Mooie glimmende LP bovenop een nieuwe hoes

Hierna leg ik de plaat even een tijd bovenop de nieuw papieren hoes.

platendrogen2

Na een plaat of 3 schoonmaken, is meestal ook het laatste druppeltje vocht dat eventueel ergens zit, wel vervlogen en kunnen ze in de nieuwe binnen hoes.

platenhoesschoonmaken
ouderwets “soppen”

Nadat ik alle platen heb schoongemaakt.  Maak ik de buitenhoezen ook schoon met een lauwwarm sopje met Dreft Platinum.  Het is opmerkelijk hoeveel sommige hoezen kunnen hebben.  Eerst even voorzichtig proberen natuurlijk.  😉

LPsstaantedrogen
Handig als je vrouw niet thuis is……

Eind resultaat

eindresultaat

Dit is het eindresultaat van een smoezelige kringloop LP naar een schone en frisse plaat.  Wat me opvalt hoe goed platen klinken met een wat beter pick-up element zoals een Denon DL-110. Die dankzij zijn elliptische naald dieper in de groef kan aftasten. Dat daar is vaak het vinyl nog nauwelijks aangetast.

Dit komt omdat veel pick-up elementen in de jaren 70 en 80 een gewoon ronde naald hadden die niet zo diep kwam.  Soms vind ik goed schoongemaakte 2e hands LP beter klinken, dan een nieuw uitgebrachte plaat op 180gram.

Schoonmaken  kan ook veel voordeliger  met een Knosti, maar dat vertel ik een volgende keer.

 

Jack

 

Auteur: Jack

Hoi mijn naam is Jack van Brederode. Waarschijnlijk stond mijn wieg naast de radio want de liefde voor muziek zit diep in mijn genen. Vanaf mijn 12e ben ik serieus bezig met techniek en audio. Daarnaast hou ik van mensen, koken en hardlopen

16 gedachten aan “Platen schoonmaken deel 1”

  1. Ha Jack bedankt voor je snelle reactie.
    Ik zal even wat gegevens geven. Ik heb als draaitafel de technics SL1210MK2 met een Denon Element DL 103 R. Mijn naald maak ik schoon met de Onzow Zero Dust. Dat Gel gevalletje. En natuurlijk krijgt elke plaat een nieuwe binnenhoes en eventueel een verse buitenhoes. Maar ik kan inderdaad wel eens naar mijn afstelling kijken en anders mijn naald na laten kijken. Want hij zit er al weer een aantal jaren in.

    Groeten Hans

  2. Hallo Hans,

    Een Okki Nokki is inderdaad een fijne platen wasmachine. Wat je naald betreft. Ik weet met welk pick-up element je speelt en wat voor naald daar in zit. Een z.g.n “naked diamand” is keihard en slijt niet zomaar. Het kan zijn dat daar aanslag op zit. Ik zelf maak bij elke plaatkant mijn naald even schoon met Nagaoka Hiclean 801. Overal te koop voor ongeveer €20 en je doet er velen jaren mee. Dat zou ik eerst proberen. Verder kan het zijn dat je platenspeler niet helemaal meer goed is afgeregeld, ik weet eventueel wel een aantal goede adressen. Tenslotte hebben de wat duurder pick-up elementen een naald vorm die dieper in de groef zakt en daardoor minder plaatruis veroorzaakt. Maar probeer eerst die naald reiniger.

    Vriendelijke groet,

    Jack

    P.s. binnenhoezen niet vergeten te vervangen…..

  3. Hallo Jack,
    Ik heb sinds kort een Okki Nokki aangeschaft en het is verbluffend hoe je platen opknappen. Nu ben ik zeikerig zuinig op mijn platen en altijd geweest. Mijn LPs die ik al 40 jaar of langer hebt, zijn nog perfect en de hoezen zijn als nieuw. Maar vervuiling hou je niet tegen en er komt toch altijd een vorm van aanslag op, al is het van de de binnenhoes. He val me inderdaad op dat na het wassen de plaat anders klinkt. Ik zou zeggen ze sprankelen weer. Maar ik hoor ook hele kleine tikjes. je moet echt goed luisteren, maar het viel me op. Ik draai trouwens met een lekker volume. niet te hard, maar gewoon lekker. Maar zou dat kunnen komen dat je nu ook het vuil van eventuele oneffenheden verwijderd en de naald dat registreer. Of moet ik een bezoekje aan de dokter doen en me op laten nemen. Maar komt dat jullie ook bekend voor? Ik ben benieuwd

  4. Hallo Ralph,

    Bij de Sony en Thorens kan de kap dicht. De Dual heeft een losse stofkap dus dat gaat niet. De DL-110 is afgesteld door een Dual specialist dus dat weet ik niet. Het werkt en klinkt in ieder geval prima.

  5. He Jackie,

    Ik wist dat je ook een Sony had, maar die TD-2001 niet. Ja leuke rubriek ben je gestart over plaatjes, hoop dat het wat aantrekt. Het lijkt een cliché, maar altijd de stofkap naar beneden houden! Zelf tijdens het plaatjes draaien dwarrelt er stof en microvuil op je plaat. Als je dat blijft doen ga je merken dat je platen snel vuil worden en er stofnestjes bij de naalstip verzamelen, erg hoorbaar ook! Ik gebruik daarnaast, omdat ik het zo doe, maar zelden mijn koolstofborstel, hij ligt meer naast de platenspeler stof te vangen dan dat ie gebruikt wordt.

    Even over de 1019, Jack gebruik je voor de DL-110 de wig van Dual om de arm horizontaal te krijgen? Normaal gesproken is dat nodig, of heb je een dikke mat? Ik gebruik een Achromat van 5 mm dik, dit zorgt ervoor dat de arm op de 1019 vrijwel horizontaal is. Overgisens heb ik dat headshell wiggetje wel…

    Ralph.

  6. Dag Ralph,

    Dank voor je bijdrage. Ik speel afwisselend inderdaad met een Dual 1019 een Thorens TD-2001 en een Sony PS-6750. Er staat zoveel over digitaal omdat ik het LASTiger vond omdat goed te laten klinken. Een LP klinkt in mijn oren veel “vloeiender” “echter”.

    Ik ben langer dan een jaar met digitaal aan het experimenteren geweest voordat het naar mijn zin was. De definitieve oplossing heb ik nog niet eens op deze site gezet. Maar de verschillen tussen Analoog en Digitaal zijn bij mij nu klein.

    Maar goed het ging over platen schoonmaken mijn naald hou ik schoon met Nagaoka Hi Clean 801 en ik haal even een koolstof borstel over de LP.

    Vriendelijke groet,

    Jack

  7. Ik vindt het leuk Jack, dat je naast veel ‘digitale’ artikelen ook eens je neus richt op vinyl! Namelijk voor mijn nummer 1 weergave bron óók op z’n degelijke en uiterst precieze Dual 1019 in combi met de SX-850. Maar nu met een Shure M97Xe, MM, eliptische naald, 4,0 mV. Die passen (lekker) bij elkaar. Maar goed het ging over schoon maken nietwaar? Ik gebruik hiervoor 3 produchten van het Amerikaanse LAST. Absoluut een aanrader, maar zijn echter doorgaans geen goedkoop middelen. Echter een voordeel: je hebt namelijk geen machine nodig. De powercleaner opbrengen met de LAST borstel, laten opdrogen. Na een paar keer de LP te hebben beluisterd trekt de naald zelf, droog, het vuil uit de groeven. (Dit is na 3 á 4 keer draaien). Hierna behandel ik de LP’s met LAST record preservative. Mijn Shure naald houdt ik schoon met LAST styluscleaner, wederom topproduct. Ik wil maar zeggen dat iedereen zijn eigen methoden heeft, er zijn vele produchten op de markt.

    Groetjes van Ralph.

  8. Dag Martijn,

    Je hebt van die juweeltjes met een ongelofelijk prijs/kwaliteit verhouding. De Audio Technica Mla 440 is er zo een.

  9. Dag Jack,

    Over betere pick-up naalden gesproken. Ik heb er de nodige gehad, waaronder ook Denon (DL 103), maar ben weer overgestapt op een MM-element. Dat moving coil gedoe kon mij toch niet zo bekoren. Ik heb op mijn Acoustical 3100/SME 3009 combinatie nu al een tijd een Audio Technica Mla 440 zitten en ik wil nooit meer anders. Wat een super naald is dat! En helemaal niet zo kostbaar. Bij Thacker voor 165 euro. Elliptisch is leuk, maar een fine line is een stap verder. Gaat nog verder de groeven in. Je hoort ineens geluiden op een LP waarvan je denkt huh? Stond dat ook op die plaat? Haha! Je blijft ontdekken!

  10. Dag Jack,

    De exacte mix van de platenreinigings vloeistof weet ik niet meer uit mijn hoofd en ik heb het niet opgeschreven. Ik heb een tijdje terug een jerrycan gemaakt en kan dus even voort. Het is een mengsel van alcohol 95% met gedemineraliseerd water en een paar druppels afwasmiddel. Dat laatste is nodig om de oppervlaktespanning van de vloeistof te breken, zodat je platen goed opdrogen. Ik geloof dat ik een deel alcohol op twee delen water heb gemengd. Maar het kunnen er ook drie geweest zijn. Volgens mij luistert het allemaal niet zo nauw. QS gebruikt ipv alcohol isopropanol. Dat spul is duurder, maar doet hetzelfde. Allemaal prima! Ik heb stapels lp’s van de vrijmarkt van jaaaren geleden schoongemaakt met mijn eigen mix en dat werkt perfect. Aangezien het uiteindelijk toch door de gootsteenput verdwijnt, kun je er maar beter niet teveel aan uitgeven.

  11. Dag Martijn,

    Mooie bijdrage bedankt!. Ik heb soms het idee dat een nieuwe plaat wat statisch is. Na een keertje wassen ben ik dat kwijt. Kun je misschien iets meer vertellen, wat de samenstelling is van je reiniging. Ook leuk voor de meelezers. Zelf ben ik heel tevreden over het spul van QS.

  12. Dag Jack,

    Ik maak ook al jaren gebruik van een knosti-bak. Prima ding. De knosti vloeistof echter is rommel: weggooien! Er zit iets in wat antistatisch werkt, maar in de praktijk blijft er na het platen wassen keer op keer een dot grijze rommel aan je naald hangen. Ik maak mijn reinigings vloeistof zelf. Heb eens een fles gekocht van QS, maar vind het erg duur.
    Het is wat je zegt, je moet je even aanzetten om te beginnen en als je eenmaal bezig bent is het Knosti droogrek al snel te klein.
    Nieuwe platen maak ik nooit schoon. Ik heb dat eens aan Ton Vermeulen gevraagd van Record Industry hoe dat zit met het “persmatrijsvet” en die vond het een broodje aap verhaal.
    Binnenhoezen blaas ik na het wassen/drogen met een compressor uit. Als ze echt kapot zijn vervang ik ze.
    Ik ben het met Marcel eens, dat veel oude platen na schoonmaak echt heel goed klinken, soms zelfs beter dan nieuw vinyl. Ook een stuk minder “bassig”.

  13. Hallo Marcel.

    Bedankt voor je reactie. Ik vind de Knosti ook een apparaat waar je prima je platen mee kan schoonmaken.. Gebruik hem regelmatig als ik sterk vervuilde platen hebt. In deel 2 ga ik er dieper op in.
    Een voordeeltje van de Okki Nokki is dat hij vloeistof mét vuil kan afzuigen. Aan die luxe hangt helaas een prijskaartje….

  14. Hallo Jack,

    Leuk artikel. Als ik LP’s van de kringloop koop maak ik ze eerst schoon met de Knosti. Ook ik vind oude schoongemaakte LP’s vaak beter klinken dan nieuw uitgebrachte 180 grams vinyl. De Okki Nokki vind ik een mooi maar duur apparaat.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.